بیمه عمر و سرمایه گذاری اصطلاح بسیار آشنایی برای همه ماست. شاید در طول زندگیمان چندین بار این کلمه را شنیده باشیم. اما متاسفانه کمتر کسی پیدا میشود که بداند بیمه عمر چیست و دقیقا چه خدماتی را ارائه میدهد. اجازه دهید بحث را با یک مثال ساده شروع کنیم. فرض کنید فردی دچار یک بیمار لاعلاج شده و باید ماهانه هزینههای گزافی را بابت درمان خود پرداخت کند. از طرفی علاوه بر این که پوشش بیمه پایه و بیمه تکمیلی درمان او جوابگو هزینههای درمان نیست؛ نگرانیهایی نیز در مورد اعضای خانواده و افراد تحت تکلف خود دارد. اینجاست که موضوع بیمه عمر و سرمایه گذاری مطرح میشود. بیمه عمر یک نوع قرارداد مابین بیمهگر و بیمهگزار است که در آن بیمهگزار طبق آن، پرداخت سود سرمایه به افراد ذینفع در هنگام فوت بیمه شده را تضمین میکند. شرکت بیمه در ازای حق بیمهای که توسط بیمهگر به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت میشود، خدماتی را به وراث و خود فرد بیمهشده ارائه میدهد. این تعریف، یک تعریف ساده و جامع از بیمه عمر است. اما قبل از شروع بحث اختصاصی در مورد بیمه عمر و سرمایه گذاری، باید با انواع بیمه عمر آشنا شوید.
انواع بیمه عمر
بیمه عمر ساده
در این نوع بیمه عمر، شرکت بیمه قراردادی را برای مدت مشخصی با بیمهگزار منعقد میکند. طی این قرارداد، در صورت فوت فرد بیمهشده، سرمایه او به وارثی که در قرارداد مشخص شده است پرداخت میشود. در این نوع بیمه عمر، فرد بیمهشده خودش مشمول هیچگونه خدماتی نمیشود.
بیمه تمام عمر
در این نوع بیمه، علاوه بر این که ذینفعان میتوانند پس از فوت فرد بیمهشده، سرمایه او را از شرکت دریافت کنند؛ خود فرد نیز شامل پوششهایی میشود. این پوششها در قرارداد منعقد شده درج خواهند شد.
بیمه عمر مانده بدهکار
در این نوع بیمه، بیمهگزار متعهد میشود که بدهیهای بیمهگر که مربوط به وامهایش است را بعد از فوت او پرداخت کند. در این صورت از ارثیه فرد بیمهشده، مبلغی کسر نخواهد شد.
بیمه عمر و سرمایه گذاری
افراد با خرید این نوع بیمه و پرداخت حق بیمه سالانه میتوانند از منفعت سرمایه ذخیره شده خود در صورت نیاز استفاده کنند. این بیمه در قالب طرحهای مختلفی توسط شرکتهای بیمه به مشتریان عرضه میشود و ممکن است با اسامی مختلفی شناخته شود.
حق بیمه در بیمه عمر و سرمایه گذاری
همانطور که گفتیم، حق بیمه دریافت شده بابت ارائه بیمه عمر و سرمایه گذاری در شرکتهای مختلف متفاوت است. برخی از شرکتها این حق بیمه را به صورت ماهانه و برخی نیز به صورت سالانه دریافت میکنند. تنوع در شیوه پرداخت و حق بیمه باعث شده که تهیه و خرید این نوع بیمهنامه برای همه افراد با هر سطح درآمدی ممکن باشد. بنابراین میتوانید با توجه به اولویتهای شخصی و شرایط مالی خود این بیمه را تهیه کرده و از خدمات آن استفاده کنید. قبل از تصمیمگیری این نکته را فراموش نکنید که حق بیمه پرداختی شما میتواند مستقیما روی سرمایه ذخیره شده تاثیر بگذارد. بنابراین هر چه سالانه مبلغ بیشتری برای خرید این بیمه پرداخت کنید؛ سرمایه ذخیره شده شما طی قرارداد نیز بیشتر میشود. برای محاسبه سرمایه فوت از ضریبی استفاده میکنیم که اصطلاحا به آن ضریب تشکیل سرمایه بیمه عمر گفته میشود. این ضریب در واقع عددی است که بر روی حق بیمه ماهانه اعمال شده و بر اساس آن سرمایه عمر تعیین میشود. به عنوان مثال اگر حق بیمه ماهانه شما 20 هزار تومان و ضریب تشکیل سرمایه در قراردادتان 300 در نظر گرفته شده باشد؛ سرمایه عمر شما 6 میلیون تومان میشود. بنابراین مبنای سرمایه فوت، حق بیمهای است که به صورت ماهانه پرداخت میکنید. از طرفی دیگر تورم بخش جداناپذیری از زندگی ما شده است. شرکتهای ارائهدهنده بیمه عمر و سرمایه گذاری فکر اینجا را نیز کردهاند. در قراردادهای این نوع بیمه اصطلاحی به نام درصد افزایش سالانه حق بیمه وجود دارد. این درصد در واقع اهرمی است که موجب میشود تورم تاثیر زیادی بر روی سرمایه فوت فرد بیمهشده نداشته باشد. با لحاظ این درصد، بیمهگر باید هر سال حق بیمه پرداختی خود را افزایش دهد. در این صورت سرمایه ذخیره شده او دچار مشکلات تورمی نخواهد شد. بنابراین درصد افزایش سالانه حق بیمه، اثر خنثیکنندهای بر روی تورم دارد و اجازه نمیدهد که افزایش قیمتها، سرمایه ذخیره شده در بیمه عمر را دچار تعدیل کند. به این ترتیب ارزش سرمایه حفظ میشود. شرکتهای مختلف ارائهدهنده این نوع بیمه از ضرایب افزایش سالانه متفاوتی استفاده میکنند. بنابراین در زمان عقد قرارداد به این موضوع توجه کنید.
چه کسانی بهتر است بیمه عمر خریداری کنند؟
همانطور که گفتیم بیمه عمر پس از مرگ بیمهشده، با پرداخت سرمایه ذخیره شده او، به افراد خانواده یا سایر ذینفعان کمک مالی میکند. بنابراین این بیمه مخصوص افراد خاصی نیست و همه میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند. اما گروههای زیر بهتر است در اولین فرصت اقدام به خرید این بیمهنامه کنند:
- والدینی که دارای فرزندان خردسال هستند. در صورت فوت والدین، از دست دادن درآمد ماهانه یا مهارتهای مراقبتی آنها، فرزندشان میتواند مشکل مالی خود را با دریافت سرمایه آنها رفع کنند. بیمه عمر تا زمانی که این کودکان قادر به حمایت از خود نباشند، میتواند کمک هزینه آنها شود. کودکانی که به هر دلیل، از نعمت والدین محروم میشوند، میتوانند با دریافت منابع مالی، نیازهای اولیه خود را رفع کنند.
- والدینی که فرزندان بالغ با نیازهای ویژه دارند. برای والدین کودکانی که به مراقبت مادامالعمر نیاز دارند و هرگز خودکفا نخواهند شد، بیمه عمر و سرمایه گذاری یک ایده فوقالعاده است. این افراد پس از درگذشت والدین میتوانند با دریافت سرمایه ذخیره شده آنها، نیازهای خود را برآورده سازند. به عنوان مثال والدینی که کودکان مبتلا به سندرم داون یا عقب مانده ذهنی دارند بهترین گزینه برای خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری هستند.
- والدین سالخوردهای که میخواهند پس از فوتشان، سرمایهای برای فرزندان باقی بگذارند. افرادی که به هر دلیلی تا میانسالی نتوانستهاند سرمایهای برای فرزندانشان باقی بگذارند؛ با خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری میتوانند بعد از فوت، آنها را از مزایای سرمایه ذخیره شده در این نوع بیمه بهرهمند کنند.
- جوانانی که تمایل دارند در دوره میانسالی از مزایای سرمایه خود استفاده کنند. فراموش نکنید که هرچه جوانتر و سالمتر باشید، حق بیمهای که پرداخت میکنید نیز کمتر است. بنابراین تا جوان هستید اقدام به خرید این نوع بیمهنامه کنید و از مزایای آن در دوره میانسالی بهره ببرید.
- خانوادههایی که نمیتوانند هزینههای دفن و کفن را بپردازند. همانطور که گفتیم، بیمه عمر و سرمایه گذاری، پس از فوت، سرمایه ذخیره شده را به وراث و ذینفعان فرد بیمهشده پرداخت میکند. این مبلغ میتواند بودجه لازم برای برگزاری مراسم کف و دفن را در اختیار خانواده قرار دهد. بنابراین خانوادههایی که نمیتوانند به یکباره هزینه مراسم تدفین را پرداخت کنند بهتر است از این بیمه استفاده کنند.
- مشاغلی که کارمندان کلیدی دارند. اگر مرگ یک کارمند کلیدی، مانند مدیرعامل، مشکل مالی شدیدی برای یک شرکت ایجاد کند، آن شرکت گزینه خوبی برای خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری است.
پوششهای بیمه عمر
البته که بیمه عمر فقط مخصوص پرداخت غرامت فوت به بازماندگان نیست. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، بیمه عمر، بسته به نوعش، میتواند پوششهای مختلفی داشته باشد. در ادامه به مهمترین پوششهای بیمه عمر اشاره میکنیم.
فوت به هر علت
این پوشش از لحظه انعقاد قرارداد قابل اجراست. پوشش فوت اولین تعهدی است که شرکت بیمه به افراد بیمهشده میدهد. بر اساس این بند قرارداد، در صورت فوت بیمه شده به هر علتی، سرمایه فوت او به وراث و ذینفعانی که در قرارداد تعیین شدهاند پرداخت میشود. میزان سرمایهای که در این شرایط به بازماندگان تعلق میگیرد، بستگی به حق بیمه پرداخت شده دارد. هر چه حق بیمه بالاتر باشد و فرد بیمه شده هر ساله مبلغ حق بیمه را بیشتر افزایش داده باشد، سرمایه فوت نیز بیشتر میشود. بنابراین اگر میخواهید بعد از فوت، وراثتان مبلغ بیشتری را دریافت کنند؛ باید ضریب تشکیل سرمایه بالاتری را انتخاب کنید. البته که افزایش این ضریب موجب افزایش حق بیمه پرداختی نیز میشود. البته گاهی ریسک فوت بالا باعث میشود که بیمهگزار اجازه انتخاب ضریب بالا برای تشکیل سرمایه را صادر نکند.
فوت بر اثر حادثه
به غیر از سرمایهای که با فوت عادی فرد، به ذینفعان او پرداخت میشود؛ افرادی که بر اثر حادثه فوت میکنند، میتوانند سرمایه فوت بر اثر حادثه نیز دریافت کنند. دریافت این سرمایه شرایط خاصی دارد و تعریف حادثه نیز در این بند قرارداد مشخص شده است. بنابراین هر حادثهای نمیتواند مشمول دریافت این نوع سرمایه شود. حادثه حتما باید به صورت ناگهانی و غیر ارادی رخ دهد و بین وقوع آن و آسیب بدنی که به فرد بیمهشده وارد شده است، رابطه مستقیمی وجود داشته باشد. این مورد آخر به تشخیص پزشک انجام میشود. بنابراین اگر علت فوت بیمهشده، حادثه غیر عمدی باشد، شرکت بیمه باید علاوه بر سرمایه عمر، مبلغی مازادی را به وراث بپردازد. در قراردادهای بیمه عمر و سرمایه گذاری ضریبی نیز برای این نوع حوادث در نظر گرفته شده است. به این ترتیب هر چه ضریب انتخابی شما در زمان عقد قرارداد بیشتر باشد؛ حق بیمه بیشتری نیز پرداخت خواهید کرد اما سرمایه فوت بر اثر حادثه نیز به تناسب آن افزایش مییابد.
نقص عضو، از کار افتادگی و هزینههای جراحت
منظور از نقص عضو و از کار افتادگی، حادثهای است که موجب میشود فرد بیمه شده دیگر نتواند درآمدزایی کند. در این شرایط شرکت بیمه باید به بیمهشده غرامت بپردازد. البته لحاظ کردن این پوشش ممکن است حق بیمه عمر و سرمایه گذاری را به شدت بالا ببرد. اما پوششهایی که شامل میشود ارزشش را دارد. برای این نوع پوشش هم ضریبی به نام ضریب نقص عضو در نظر گرفته شده است. این ضریب را میتوانید در زمان عقد قرارداد تعیین کنید. به عنوان مثال اگر ضریب نقص عضوتان 3 باشد یعنی با نقص عضو میتوانید 3 برابر سرمایه فوت خود را دریافت کنید. از کار افتادگی نیز دوره انتظار دارد. با طی شدن این دوره شرکت بیمه مطمئن میشود که آسیب وارده موجب از کار افتادگی شده است. در صورت وقوع چنین حادثهای نیز شرکت باید درصدی از سرمایه فوت را به بیمهگر پرداخت کند.
به غیر از غرامتی که به حادثه دیده بابت از کار افتادگی یا نقص عضو داده میشود، هزینه درمان آسیبهای ناشی از آن نیز پرداخت خواهد شد.
درمان بیماریهای خاص
بیمههای عمر علاوه بر پوششهای ذکر شده، برای 5 بیماری خاص زیر نیز پوشش درمانی ارائه میدهند. در صورت ابتلای فرد بیمه شده به این امراض، شرکت موظف است، بر اساس میزان حق بیمه و سابقه پرداخت، بخشی از سرمایه او را به عنوان هزینه درمان پرداخت کند.
دو نکته مهم در مورد این نوع پوشش وجود دارد. نکته اول این که بیمه تنها یک بار هزینههای درمان این امراض را پرداخت میکند و نکته دوم این که برخی از این پوششها دوره انتظار دارند و بلافاصله بعد از خرید بیمهنامه برای شرکت تعهد به وجود نمیآورند.
البته این موارد تنها پوششهایی نیستند که شما با خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری میتوانید از آنها استفاده کنید. بلکه برخی از شرکتهای بیمه طرحهای ویژهای دارند که شامل پوششهای منحصر به فرد و خاص میشوند.
شرایط خاص
قبل از خرید این نوع بیمه باید به چند نکته مهم توجه کنید. اول اینکه حداکثر مدت قرارداد در شرکتهای مختلف متفاوت است. برخی از شرکتها این مدت را 30 سال و برخی نیز بیشتر در نظر میگیرند. نکته دوم این است که برخی از شرکتهای بیمه محدودیت سنی برای خرید این بیمهنامه دارند و افراد بالای 70 سال را تحت پوشش قرار نمیدهند.
علاوه بر این از نامهای متعددی برای معرفی بیمه عمر و سرمایه گذاری استفاده میشود. اما هر نامی که برای آن انتخاب شود؛ تاثیری روی پوششهای مطرح شده ندارد و اکثر بیمههای عمر موارد ذکر شده در این مقاله را پوشش میدهند.
بنابراین اگر قصد خرید این بیمه را دارید، ضمن دریافت مشاورههای تخصصی از کارشناسان ما، حتما اطلاعات تکمیلی خود را در این زمینه افزایش داده و تمام جوانب کار را بررسی کنید. به این ترتیب میتوانید یک انتخاب ایدهآل داشته باشید.
شروط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج